ARTISTS IN FOCUS

We Have Long Been Silent

De geschiedenis van de Nieuwe Duitse Film zit propvol bekende namen die keer op keer worden aangeprezen als voorbeelden van een radicale politieke en esthetische houding, een reactie op sociale bewegingen in het toenmalige West-Duitsland. Figuren als Rainer Werner Fassbinder, Werner Herzog, Wim Wenders en Volker Schlöndorff staan nog steeds centraal als gesprekken uitlopen op deze periode uit de filmgeschiedenis. De vele vrouwen die esthetisch en sociaal geëngageerde films maakten worden echter voortdurend gemarginaliseerd.

Films die traditionele productiemethoden in vraag stelden en die nog steeds een voorbeeld zijn van hoe politiek geëngageerd filmmaken eruit kan zien. Films die zich niet alleen concentreerden op onderwerpen die over het hoofd werden gezien, maar die ook probeerden die onderwerpen direct aan te kaarten. We Have Long Been Silent belicht een handvol van deze enorme en diverse productie van de talrijke vrouwen die in de jaren 1970 in West-Duitsland als filmmaakster actief waren. De hier getoonde films bieden voorbeelden van de transformatieve kracht van cinema en van de essentiële rol van een machtsdialoog, van ruimte geven aan achtergestelde personen om hun eigen persoonlijke en politieke strijd te verwoorden.

Bij de keuze van de films stond de rol van conversatie en dialoog centraal, als manier om politieke processen mogelijk te maken. Alle films geven uitgerangeerde vrouwen een stem, om zelf te spreken en over hun eigen ervaringen te vertellen. Ze brengen tevens in kaart hoe de verschuivingen in het medium film politiek worden ingezet en hoe de relaties tussen filmmaker en gefilmde persoon heroverwogen en opnieuw gedefinieerd kunnen worden. Het zijn voorbeelden van hoe de ingebakken hiërarchieën van het filmmaken ter discussie gesteld kunnen worden.

Formeel verschillen de films enorm. Van werken van een studentenfilmcollectief met een belangrijke focus op sessies rond kennisverwerving, over films die gemaakt werden in samenwerking met vrouwen uit de arbeidersklasse, tot 8mm-films en documentaires die samen met de vrouwen werden gemaakt. Heel uiteenlopende thema’s komen aan bod, zoals arbeid, seksueel-politiek engagement, geweld tegen vrouwen, immateriële arbeid en het politiek aspect van huishoudelijk werk, reproductieve vrijheden, en politiek en “ras”. De kern van deze verhalen is een diepe toewijding aan dialoog, die als katalysator dient voor begrip, empathie en collectieve actie.

De materiële productie van deze films is cruciaal om te begrijpen hoe ze werden gemaakt – en wat daarop verloren is gegaan. Er is het belang van de filmscholen: het merendeel van de films die daar werden gemaakt, genoot artistieke vrijheid en ruimte om na te denken over nieuwe werkmethoden, onafhankelijk van de commerciële filmsector.

We Have Long Been Silent biedt een glimp van een vrijwel vergeten benadering van cinema, van een manier van films maken om sociale verandering teweeg te brengen. Politiek geëngageerd filmmaken, niet alleen qua inhoud, maar ook wat de productie-omstandigheden betreft. De titel van Claudia von Alemanns film Es kommt drauf an, sie zu verändern, geeft het al aan: het gaat erom de wereld te veranderen – niet slechts te documenteren.

Kristofer Woods



In samenwerking met

image
Maandag 10.06 20:00 PLATEAU Cart
Maandag 17.06 18:00 PLATEAU Cart

We Have Long Been Silent

Dark Spring
  • Ingemo Engström, Duitsland 1970 ⁄ Gerhard Theuring, Ingemo Engström ⁄ kleur ⁄ 92' ⁄ OND: FR

Ingemo Engströms debuut en afstudeerfilm aan de Hochschule für Fernsehen und Film in München, waar ze van 1967 tot 1970 studeerde. De film is opgebouwd rond een reis die een onlangs gescheiden arts maakt: ze bezoekt haar vriendinnen, en aan het stuur zit haar stille minnares. Gesprekken over levensomstandigheden en meditaties over de ideale liefde structuren de film.

image
Woensdag 19.06 19:00 LEDOUX Cart

We Have Long Been Silent

Helke Sander: Aufräumen
  • Claudia Richarz, Duitsland 2023 ⁄ kleur ⁄ 82' ⁄ OND: FR

Helke Sander kijkt terug op haar leven. Haar verblijf in Finland opende haar ogen voor meer egalitaire relaties tussen mannen en vrouwen. In Berlijn lanceerde ze de Nieuwe Duitse Vrouwenbeweging en begon ze films te maken. Ze werd een van de centrale figuren van de Nieuwe Duitse Cinema, met een radicale blik op de maatschappij. Deze documentaire geeft een interessant inzicht in de naoorlogse Duitse samenleving en de plaats van de filmmaakster daarin als vrouw, moeder, kunstenares en activiste.

Voorstelling ingeleid in het Engels door Claudia Richarz, filmmaakster.

 + INTRO 

image
Zondag 16.06 18:00 PLATEAU Cart
Zondag 23.06 18:00 PLATEAU Cart

We Have Long Been Silent

Wir haben lange geschwiegen
  • Frauenfilmgruppe München (Sylvia Edwinsson, Monika Ergert, Gisela Novak, Monika Neuser, Ilona Balthazar, Christine Hett), Duitsland 1973 ⁄ Horst Tiessler, Anita von Ow ⁄ ZW ⁄ 87' ⁄ OND: EN

Dialoog en uitwisseling staan centraal in de structuur van Wir haben lange geschwiegen. De film werd gemaakt door een groep studentes van de Hochschule für Fernsehen und Film in München en wisselt af tussen fictieve scènes en documentaire sequenties. De eerste tonen wat Sylvia Edwinsson, lid van Frauenfilmgruppe München, omschrijft als de 'typische situaties waarin vrouwen zich keer op keer bevinden'. In het documentaire deel zien we een groep die aanzet tot bewustwording, en die op die scenario's reageert.

image
Maandag 24.06 20:15 PLATEAU Cart
Vrijdag 16.08 18:00 PLATEAU Cart

We Have Long Been Silent

Fais ce que tu peux, advienne que pourra !
Tue recht und scheue niemand - Das Leben der Gerda Siepebrink
  • Jutta Brückner, Duitsland 1975 ⁄ ZW ⁄ 65' ⁄ OND: FR

Jutta Brückners moeder is 60 jaar. Samen met Jutta kijkt ze terug op haar leven. Ze praat over de vroege dood van de vader; de beperkingen waarmee een gezin uit de lagere middenklasse wordt geconfronteerd; haar opleiding tot naaister, het huwelijk met een boekhouder die zich inzet voor de sociaal-democratische samenleving; de ontberingen van de oorlog; en niet in de laatste plaats: haar latere besef dat angst er misschien voor heeft gezorgd dat ze kansen heeft gemist. Een montage van beelden vormt een mozaïek dat het leven van een doorsnee Duitse vrouw in de 20ste eeuw documenteert.

image
Zondag 30.06 18:00 PLATEAU Cart
Zondag 18.08 20:15 PLATEAU Cart

We Have Long Been Silent

Wir wollen auch leben
  • Mehrangis Montazami-Dabui, Duitsland 1976 ⁄ Ali Saffers ⁄ kleur ⁄ 72' ⁄ OND: FR

Deze documentaire onderzoekt structureel racisme in West-Duitsland. Wir wollen auch leben toont de macht die staats- en juridische instellingen zoals de immigratieautoriteiten of de politie in de jaren 1970 uitoefenden op jongeren van buitenlandse origine. Hij gaat ook dieper in op de vraag hoe die macht, die bijvoorbeeld ook de constante dreiging van deportatie in zich kan dragen, existentiële angst kan opwekken bij jongeren, wat vervolgens kan leiden tot jeugdcriminaliteit.

image
Maandag 01.07 18:00 PLATEAU Cart
Maandag 19.08 20:15 PLATEAU Cart

We Have Long Been Silent

La patience des femmes fait le pouvoir des hommes
Die Macht der Männer ist die Geduld der Frauen
  • Cristina Perincioli, Duitsland 1978 ⁄ Elisabeth Walinski, Eberhard Feik, Dora Kürten ⁄ kleur ⁄ 76' ⁄ OND: FR

Cristina Perincioli werkte samen met vrouwen uit het eerste vrouwenopvangcentrum in Duitsland om hun ervaringen in scène te zetten, meer bepaald de pogingen om te ontsnappen aan het geweld in hun relaties. Perincioli wisselt af tussen opnieuw in scène gezette gebeurtenissen en discussies tussen de vrouwen en creëert ruimte voor de verwerking van trauma door middel van dialoog. Zo maakt ze de vaak verborgen realiteit van huiselijk geweld zichtbaar.

image
Donderdag 04.07 21:00 LEDOUX Cart

We Have Long Been Silent

Personnalité réduite de toutes parts
Die Allseitig reduzierte Persönlichkeit - Redupers
  • Helke Sander, RFA - BRD 1978 ⁄ Joachim Baumann, Frank Burckner, Eva Gagel ⁄ ZW ⁄ 95' ⁄ OND: FR

De eerste speelfilm van filmmaakster, auteur, actrice en feministische activiste Helke Sander. Edda is een freelance persfotografe en alleenstaande moeder die in het Oost-Berlijn van de jaren 1970 woont. Ze worstelt om een evenwicht te vinden tussen toewijding aan haar werk, haar kunst, haar dochter en haar minnaar. Een fotocollectief voor vrouwen wordt bedreigd door de stijgende kosten van het levensonderhoud – om nog maar te zwijgen van de kost om foto's te maken. Het collectief probeert een subversieve draai te geven aan een opdracht die het kreeg van de politiek en seksueel repressieve West-Duitse regering.

image
Zondag 07.07 20:00 PLATEAU Cart
Woensdag 21.08 18:00 PLATEAU Cart

We Have Long Been Silent

Ich denke oft an Hawaii
  • Elfi Mikesch, Duitsland 1978 ⁄ Carmen Rossol, Ruth Rossol, Tito Rossol ⁄ kleur ⁄ 84' ⁄ OND: FR

De film van Elfi Mikesch is een ode aan de vrijheid van de verbeelding. Carmen groeide op in de Berlijnse wijk Kreuzberg, maar woont nu in een nieuwbouwwijk aan de rand van de stad. Haar vader, een Puerto Ricaanse soldaat, verliet het gezin en liet een handvol postkaarten en zijn platencollectie met Caribische en Hawaiiaanse muziek achter. Carmen droomt ervan danseres te worden en vertelt over haar leven en dromen. Met weelderige make-up en flamboyante gewaden ensceneert ze haar fantasieën voor de camera.

image
Maandag 08.07 20:00 PLATEAU Cart
Vrijdag 23.08 20:15 PLATEAU Cart

We Have Long Been Silent

Von wegen ’Schicksal’
  • Helga Reidemeister, Duitsland 1979 ⁄ Irene Rakowitz ⁄ ZW ⁄ 117' ⁄ OND: EN

Helga Reidemeister ontmoette Irene Rakowitz toen ze als maatschappelijk werkster actief was in een nieuwbouwwijk in Noordwest-Berlijn. Rakowitz, politiek actief binnen de wijk en onlangs gescheiden, stemde ermee in om met Reidemeister samen te werken om de realiteit van gezinnen uit de arbeidersklasse te documenteren. Von wegen 'Schicksal' is een poging om de machtsstructuren tussen filmmaakster en gefilmde persoon aan te kaarten, waarbij Rakowitz niet alleen actief is in haar eigen leven , maar ook in het filmproces zelf.

image
Zondag 14.07 18:00 PLATEAU Cart
Zondag 25.08 18:00 PLATEAU Cart

We Have Long Been Silent

Etwas tut Weh
  • Recha Jungmann, Duitsland 1980 ⁄ Anja Burak, Ilona Grundmann, Recha Jungmann ⁄ kleur ⁄ 72' ⁄ OND: EN

Recha Jungmann haalt herinneringen op aan het leven in een klein dorpje in het Rhön-gebergte, waar ze geboren werd. In deze autobiografisch geïnspireerde, zorgvuldig gescripte film die zweeft tussen fictie en documentaire volgt Jungmann de sporen van haar jeugd, vol 'angsten en onenigheid', zoals ze zelf zegt. Ze ontdekt het verhaal van haar lang overleden grootvader, de enige persoon in het dorp die zich tegen de nationaal-socialisten verzette. Herinneringen aan haar familie komen tot leven: “Ik zoek hen. En kan hen niet bereiken. Iets doet pijn”.

image
Vrijdag 14.06 19:00 LEDOUX Cart
Maandag 15.07 18:00 PLATEAU Cart
Maandag 26.08 18:00 PLATEAU Cart

We Have Long Been Silent

Le Voyage à Lyon
Die Reise nach Lyon
  • Claudia von Alemann, Duitsland 1980 ⁄ Rebecca Pauly, Denise Peron, Jean Badin ⁄ kleur ⁄ 112' ⁄ OND: EN

Die Reise nach Lyon is Claudia von Alemanns eerste speelfilm, nadat ze tien jaar lang politiek geëngageerde documentaires maakte. Elisabeth dwaalt door de slaperige straten van Lyon in de voetsporen van de socialistische en feministische schrijfster Flora Tristan. Gewapend met het dagboek van de schrijfster en een cassetterecorder probeert ze te reconstrueren wat Tristan gevoeld moet hebben toen ze door dezelfde straten liep, kort voor haar dood in 1844, op 41-jarige leeftijd.

image
Zondag 21.07 20:00 PLATEAU Cart
Vrijdag 30.08 18:00 PLATEAU Cart

We Have Long Been Silent

Flug durch die Nacht
  • Ilona Baltrusch, Duitsland 1980 ⁄ Gretel Kemeny, Martin Peter, Ilona Baltrusch ⁄ kleur ⁄ 87' ⁄ OND: EN

Flug durch die Nacht, gedraaid tijdens Ilona Baltruschs studie aan de Deutsche Film- und Fernsehakademie Berlin- DFFB, onderzoekt de relatie tussen taal en beeld. De film volgt de twee protagonisten, Gretel Kemeny en Martin Peter, door het nachtelijke Berlijn van de jaren 1980.

image
Zaterdag 24.08 19:00 LEDOUX Cart
Woensdag 28.08 20:00 PLATEAU Cart

Lezingen, inleidingen, workshops...
We Have Long Been Silent

Gölge
  • Sema Poyraz, Sophokles Adamidis, Duitsland 1980 ⁄ Semra Uysal, Yüksel Topcugürler, Birgül Topçugürler ⁄ kleur ⁄ 89' ⁄ OND: EN

Gölge is de dochter van Turkse migranten van de zogenaamde 'tweede generatie'. Ze woont met haar jongere zus en haar ouders in een klein appartement met twee slaapkamers in Berlin-Kreuzberg. Ze zoekt een moeizaam evenwicht tussen de strikte moraal van de traditionele Turkse cultuur en de vrijheden van de Duitse samenleving. Haar verlangens botsen op de realiteit van het appartement, dat geen privacy biedt. Wanneer haar moeder Gölge meer vrijheid probeert te geven, reageert haar vader negatief. Ze begint te dromen.

Voorstelling van 24.08 gevolgd door een gesprek in het Engels tussen Sema Poyraz en Kristofer Woods.

 + GAST 

image
Zaterdag 08.06 19:00 LEDOUX Cart

We Have Long Been Silent

Les Neuf vies d’un chat
Neun Leben hat die Katze
  • Ula Stöckl, RFA - BRD 1968 ⁄ Liane Hielscher, Marie Philippine, Jürgen Arndt ⁄ kleur ⁄ 90' ⁄ OND: FR - NL

Ula Stöckls speelfilmdebuut, haar afstudeerproject aan het Institut für Filmgestaltung in Ulm, wordt door filmcritica Christa Maerker beschouwd als West-Duitslands “eerste feministische film”. In de zomer van 1967 krijgt journaliste Katharina bezoek van haar Franse vriendin Anne. Ze maken dagtochten en bezoeken cafés, kennissen en feestjes. Neun Leben hat die Katze, gestructureerd rond een reeks gesprekken tussen vrouwen, onderzoekt de mogelijkheden voor vrouwenemancipatie binnen een door mannen gedomineerde samenleving.

Voorstelling ingeleid in het Engels door Kristofer Woods, programmator.

 + INTRO 

image
Donderdag 13.06 21:15 LEDOUX Cart

We Have Long Been Silent

Sous les pavés la plage
Unter dem Pflaster ist der Strand
  • Helma Sanders-Brahms, Duitsland 1975 ⁄ Grischa Huber, Heinrich Giskes, Ursula von Berg ⁄ ZW ⁄ 103' ⁄ OND: FR

Helma Sanders-Brahms speelfilmdebuut onderzoekt de teleurstelling van de post-1968-generatie. Na een theatervoorstelling raken Grischa en Heinrich in gesprek; ze worden verliefd. Maar terwijl Grischa haar zelfbeeld verandert en betrokken raakt bij politiek acties, wordt Heinrich steeds ontevredener en jaloerser. Het conflict tussen het politieke en het persoonlijke wordt weerspiegeld in de esthetiek: de film verweeft geënsceneerde scènes met documentaire beelden die de toenmalige politieke strijd laten zien.