De color grading van een restauratie

De restauraties van de films van Chantal Akerman

De color grading is het werk dat gedaan wordt op de kleuren van de film. Na het digitaal schoonmaken van het beeld door het restauratieteam, is de volgende stap om de kleuren af te stellen. Die stap is cruciaal om de film de originele look te geven die hij had op het moment dat hij uitkwam in de bioscoopzalen.

Wanneer het negatief van een film gescand wordt, is het positieve digitale beeld dat daarvan het resultaat is heel verschillend van wat het publiek ziet bij een projectie in de zaal. Het beeld dat uit de scan komt, bevat alle informatie die in het negatief vervat zit – in donkerdere en lichtere zones van het geregistreerde beeld kan je nog heel goed de details onderscheiden – maar dat impliceert ook dat het beeld niet veel contrast heeft. Het hoofddoel van het colorgraden is om de kleuren in het beeld opnieuw de juiste dynamiek te geven.

Daarnaast is het noodzakelijk om de kleuren te corrigeren in functie van de specifieke eigenschappen van de beeldsensor van de filmscanner. Beeldsensoren – of het nu om die van een filmscanner of van een fototoestel gaat – geven de kleuren die ze registreren niet precies op dezelfde manier weer. Als men dezelfde film scant met twee verschillende scanners dan kunnen de kleuren die daaruit resulteren dus verschillend zijn. De beeldsensor voegt iets van zijn eigen specificiteit toe aan het digitale beeld en om dat te corrigeren is een referentiepunt nodig.

Voor de color grading van Demain on déménage, zoals voor andere films, bestaat de eerste stap eruit om verschillende kopieën van de film op pellicule te bekijken in CINEMATEK. Die evaluatie vindt plaats in de Ledoux-zaal, de grote zaal waar elke avond de vertoningen voor het publiek plaatsvinden. Bij het vergelijken van de kopieën wordt een kopie geselecteerd die als referentie zal dienen voor de color grading van de gerestaureerde versie van de film. Het doel is om de kleuren van deze referentiekopie zo goed mogelijk te benaderen bij de projectie van de digitale restauratie van de film. Door het digitale beeld te vergelijken met de referentiekopie, wordt aan het gerestaureerde beeld dezelfde look gegeven als het origineel.

Maar zelfs een referentiekopie – waarvan dus verondersteld wordt dat de kleuren zo goed mogelijk overeenkomen met de originele kleuren van de film – kan doorheen de tijd veranderd zijn en de precieze look die ze origineel had, verloren hebben. Daarom is het belangrijk om, indien mogelijk, samen te werken met de cineasten of directors of photography die aan de film gewerkt hebben en die dus goed weten hoe de film er oorspronkelijk uitzag. Voor Demain on déménage is Sabine Lancelin, de director of photography, naar CINEMATEK gekomen om mee te werken aan de restauratie van de film. Bij de selectie van de referentiekopie heeft zij opgemerkt dat de kleur magenta een beetje te veel overheerste in de kopie en daarmee is rekening gehouden bij het color grading-proces.

Het was een uitzonderlijke kans om met Sabine Lancelin samen te werken voor de restauratie van Demain on déménage, zoals we dat ook voor La Captive gedaan hebben. Ze heeft samen met Chantal Akerman bijgedragen aan de creatie van de originele beelden van de film, ze heeft de lichten afgesteld tijdens het draaien van de film en ze kent de belichting van de film en de nuances ervan dus door en door. Hoewel het advies van Chantal Akerman heel waardevol zou zijn geweest, hebben we kunnen rekenen op verschillende van haar medewerkers, zoals Caroline Champetier, Luc Benhamou en Raymond Fromont, die zich geëngageerd hebben om met CINEMATEK samen te werken aan de restauratie van de films van Chantal Akerman.

Tijdens de color grading wordt er shot per shot gewerkt om de juiste dynamiek voor de kleuren te vinden voor elk shot, daarbij rekening houdend met het specifieke kleurenpalet van de film. De kleuren van Demain on déménage zijn over het algemeen warm en die eigenschap hebben we tijdens het color graden getracht trouw weer te geven. Het kleurenpalet van La Captive daarentegen, waarvoor Sabine Lancelin ook director of photography was, is veel neutraler dan dat van Demain on déménage. Er moet dus rekening gehouden worden met de specificiteit van de kleuren voor elke film en die moet weerspiegeld worden in de verschillende delen ervan.

Wanneer de color grading gedaan is, is de film bijna klaar om aan het publiek getoond te worden. De laatste stap is om de film naar verschillende formaten te encoderen voor de distributie ervan. Dat kan op het grote scherm of op het kleine scherm zijn en de digitale bestanden voor de verschillende media hebben verschillende vereisten voor de kwaliteit en het formaat. Om de bewaring van de film op lange termijn te garanderen, worden de films ook bewaard op magnetische banden (LTO-tapes). Zoals voor hedendaagse films die gedraaid worden met digitale camera’s – en zoals het vroeger het geval was voor films op pellicule – is het essentieel om ook de digitaal gerestaureerde films in de optimale omstandigheden te bewaren om ervoor te zorgen dat ze in de komende jaren nog steeds bekeken kunnen worden.

In het laatste deel van deze reeks over de restauratie van de films van Chantal Akerman, bekijken we hoe de restauratie van de films deel uitmaakt van de initiatieven die ondernomen worden door de Fondation Chantal Akerman en CINEMATEK om haar werk te valoriseren.

---

---

Om de gesprekken van de personen die met Chantal Akerman hebben samengewerkt te volgen tijdens de retrospectieve:

21.04 - 19:00

On Akerman’s Toute une nuit and Filming in Brussels
– A Conversation with Caroline Champetier

Caroline Champetier (director of photography) gaat in gesprek met Wouter Hessels (RITCS/INSAS) over haar samenwerking met Chantal Akerman.

Voorafgegaan door de voorstelling van Toute une nuit om 17:00.

30.05 - 19:00

Chantal Akerman et la musique

Een gesprek tussen Luc Benhamou (director of photography) van de films van Chantal Akerman tussen 1983 en 1988 en celliste Sonia Wieder-Atherton, met wie Chantal Akerman een lange relatie in leven en werk had en die de muziek voor Histoire d’Amériques heeft verzorgd.

Voorafgegaan door de voorstelling van de gerestaureerde versie van Histoires d’Amérique om 19:00.

---

---

De restauratie van Demain on déménage is gesteund en gefinancierd door Belspo, het Centre du Cinéma et de l’Audiovisuel de la Fédération Wallonie-Bruxelles, de Europese Unie – NextGenerationEU en de Nationale Loterij en haar spelers.