Unie van de Belgische Filmpers (UBFP) viert 100-jarig bestaan
100 jaar Belgische Filmpers
Ontdek de geschiedenis van de UBFP.
09.01 2025
Unie van de Belgische Filmpers (UBFP) viert 100-jarig bestaan
De UBFP is een nationale vereniging die FIPRESCI in België vertegenwoordigt en professionele critici en journalisten samenbrengt die de cinema promoten en tegelijkertijd de rechten en belangen van haar leden verdedigen. Sinds 2006 zet de vereniging de missie voort van de APPCB, opgericht in 1925, door cinema in de media te belichten, solidariteit tussen haar leden te bevorderen en onderscheidingen uit te reiken zoals de jaarlijkse Grand Prix en de Humanum-prijs.
Ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de UBFP in 2025 sluit CINEMATEK zich aan bij deze viering door leden van de vereniging uit te nodigen om het hele jaar door, elke derde donderdag van de maand, een selectie van 12 films te presenteren die door UBFP-journalisten zijn bekroond sinds de oprichting van de vereniging.
In 1925 kwam een handvol Belgische journalisten in Brussel samen om een persvereniging in het leven te roepen, gewijd aan de zevende kunst: de film. De feitelijke vereniging moest de filmkunst een forum bieden in de media buiten het commerciële om en ook om de rechten te beschermen van de leden die voor hun journalistieke filmbijdragen werden vergoed.
De tweetalige Beroepsbond van de Belgische Filmpers (BBF-APPCB) was een feit. De zeven pioniers heetten: Edouard de Tallenay (La Nation Belge), Carl Vincent (L’Independance Belge), Arthur Michel (La Gazette), Julien Flament (Cineo), Pierre Bourgeois (INR), Joris De Maegt (Het Laatste Nieuws) en Henri de Broudere (L’Etoile Belge).
Enkelen van hen zouden later eveneens betrokken zijn bij het stichten in Brussel van de Internationale Federatie van Filmcritici, bekend als FIPRESCI. Op elk filmfestival van enige internationale renomme bekroont een internationale jury van Fipresci-leden de film met een gedurfde filmschriftuur.
In de jaren ‘30, succesvolle jaren voor de film, mee dankzij de doorbraak van de gesproken film, organiseerde de BBF-APPCB filmgala’s en ontmoetingen met filmpersonaliteiten zoals Fritz Lang, Suzy Vernon en Jeanette MacDonald. De filmpersbond speelde ook een rol bij de eerste editie van het Internationale Filmfestival van Brussel in het kader van de Wereldtentoonstelling van 1935.
De filmpersvereniging spartelde ook zo goed en zo kwaad mogelijk de zwarte dagen van de Tweede Wereldoorlog door.
In 1953 leidde een interne crisis naar aanleiding van voorzittersverkiezingen tot een scheuring en onder impuls van Pierre Thonon, Joseph Bertrand en Olivier Delville kwam er een alternatieve filmpersbond: de Unie van de Filmkritiek (UFK-UCC).
Desondanks ging de BBF-APPCB met Joe Van Cottem als voorzitter met het organiseren van gala’s en het uitreiken van prijzen. Zoals in 1957 aan Tijl Uilenspiegel in cinema Marivaux in aanwezigheid van acteur- regisseur Gerard Philipe en in 1961 aan The Guns of Navarone van J. Lee Thompson in aanwezigheid van Koning Boudewijn en Koningin Fabiola.
Het laatste gala zal in 1975 worden georganiseerd ter gelegenheid van de 50ste verjaardag van de vereniging. Niemand minder dan René Clair en tal van Franse vedetten waren present.
In de jaren ‘80 vond de filmpersvereniging een nieuw elan. Roland Lomme was Joe Van Cottom opgevolgd als algemene voorzitter. Behalve een Brusselse afdeling had de BBF-APPCB ook een afdeling in Antwerpen en in Luik.
Zo lanceerde filmjournalist Michel Mouligny de Prijs Humanum toe te kennen aan “een film die een pleidooi is om met verschillende volkeren en culturen in harmonie samen te leven”. Een van de eerste laureaten was de weergaloze documentaire Shoah van Claude Lanzmann.
Er is een hernieuwde interesse en de banden met de Fipresci worden aangehaald.
In 1991 wordt beslist om ook elk jaar een Grote Prijs toe te kennen aan de beste film die het voorbije jaar in de bioscoop te zien was.
In 2006 na een reeks interne conflicten gaan de drie afdelingen van de BBF-APPCB elk hun eigen weg. De Brusselse afdeling van BBF-APPCB wordt een nationale VZW onder de naam Unie van de Belgische Filmpers (UBFP-UPCB). De voorzitters in die periode waren: Jean-Claude Bronckart, Dominique Ronse, Ronnie Pede, Ivan Corbisier en Stéphane Fefer.
In 2012 haalde de nieuwe, jonge voorzitter David Hainaut de UBFP-UPCB uit zijn winterslaap. Hij herlanceerde de hulpkas, in 1927 gecreëerd om leden in financiële nood te helpen. Ook creëerde hij de Prijs van de Kritiek op tal van nationale filmfestivals met telkens een jury van drie filmjournalisten. En dat in samenwerking met de UFK-UCC.
Na de pandemie COVID 19 toen wereldwijd bioscopen werden gesloten werd een nieuw comité verkozen met voor het eerst twee vrouwen aan het hoofd: Elli Mastorou, voorzitter en Djia Mambu, ondervoorzitter en schatbewaarder.
Een eeuw later na de stichting telt UBFP-UPCB ongeveer 150 actieve leden: journalisten en critici, Frans- en Nederlandstaligen. Om het 100-jarige bestaan enige luister bij te zetten, werd een programmatie bedacht die het hele jaar 2025 omspant: elke derde donderdag van de maand staat in CINEMATEK een film geprogrammeerd die de historiek van de filmpersbond heeft gemarkeerd of door de leden werden gelauwerd. Eerste film in de rij is Daens van Stijn Coninx.
Van harte een woord van dank aan zowel Bozar als CINEMATEK voor het onthaal.
Moge 2025 voor allen en voor de leden, vrienden en partners uitgroeien tot een mooi jubileumjaar.
Veel geluk 100 jaar UBFP-UPCB!
Elli Mastorou, voorzitter
Djia Mambu, ondervoorzitter en schatbewaarder