The Act of Breathing, Kinshasa-Brussels
In de context van The Act of Breathing, een pluridisciplinair evenement dat beeldende kunstenaars samenbrengt rond de thematiek Kinshasa en Brussel, verwelkomen wij de Belgisch-Congolese cineaste Monique Mbeka Phoba voor een retrospectieve rond dit thema. Tot 31 juli kan je bij het buitenwandelen van onze zalen ook werken van Mega Mingiedi, Agnès Lalau en Jean Kabuta bewonderen die werden samengebracht door Sorana Munsya en Evelyn Simons, curatoren van de tentoonstelling The Act of Breathing voor Horst en KANAL-Centre Pompidou Brussel.
De Congolese cinema, die tot dusver slechts zeer geringe aandacht te beurt viel, vierde in 2020 een mijlpaal: voor de eerste maal werd een Congolese film, En route pour le milliard van Dieudo Hamadi, geselecteerd voor de officiële competitie van het festival van Cannes. Dit vormt het hoogtepunt van een bredere beweging, die in 1987 aanving met het elektrische La Vie est belle van het Belgisch-Congolese duo Ngangura Mweze en Benoît Lamy, aan kracht won met de film noir Viva Riva ! van Djo Munga, afgestudeerd aan het INSAS, en bevestigd werd met Juwaa, de eerste langspeelfilm van de Belgisch-Congolese Nganji Mutiri die in Brussel in avant-première ging tijdens de voorbije maand maart. In de retrospectieve die we u voorstellen komen de talenten van verschillende cinematografische polen samen: die van de hoofdstad Kinshasa, met Clarisse Muvuba, Tshoper Kabambi en Ronnie Kabuika, die van Lubumbashi met de atypische Nelson Makengo en die van het oosten, met Dieudo Hamadi, de Congolese cineast die tegenwoordig internationaal het meest in de prijzen valt. Maar het zijn zowel de productie van de Belgische Congolezen als de blik van van oorsprong Belgische regisseurs op een contrasterende gemeenschappelijke geschiedenis die hier worden uitgelicht. Van Pat Patoma en Abel Pulusu tot Ngangura Mweze, van Emile Degelin tot Frederike Migom, van ouderdomsdeken Kwami Mambu Nzinga tot Balufu Bakupa Kanyinda, van Monique Mbeka Phoba tot Servaas Heirman: we krijgen steeds verschuivende invalshoeken aangereikt om de Belgisch-Congolese (non-)relatie op een andere manier te bekijken. Dit filmprogramma sluit aan bij een tentoonstelling van de werken van beeldende kunstenaars Mega Mingiedi, Agnès Lalau en Jean Kabuta.
In samenwerking met
Donderdag 23.06 19:00 ledoux|upper Cart
Zaterdag 09.07 20:30 plateau|upper Cart
The Act of Breathing, Kinshasa-Brussels
Racines, langue et identité ⁄ Roots, taal en identiteit
Drie Congolese studenten kruisen op weg naar Oostende een gemengd koppel, een beeldschone blondine en haar zwarte partner, in een trendy cabriolet. Ontsteld beginnen ze een lang gesprek over de toekomst van het koppel. Deze film werd geselecteerd voor het festival van Cannes in 1970. Voorafgegaan door de kortfilm Betlehem, waarin een koloniale familie uit Congo terugkeert om in België kerst te vieren.
Zondag 26.06 20:00 plateau|upper Cart
Zondag 03.07 18:00 plateau|upper Cart
The Act of Breathing, Kinshasa-Brussels
Sœur Oyo + Nuit debout + Le Damier - Papa national oyé !
Godelive, 10 jaar, woont in het koloniale Congo van de jaren 1950 in het katholiek pensionaat van Mbanza-Mboma (Soeur Oyo). In Nuit debout buigt Nelson Makengo zich over nachtelijk Kinshasa, ten prooi aan elektriciteitsonderbrekingen. In Le Damier ten slotte, damt een slapeloze presidentvoor-het-leven met een man van de straat.
Woensdag 29.06 20:00 plateau|upper Cart
Woensdag 06.07 18:00 plateau|upper Cart
The Act of Breathing, Kinshasa-Brussels
Auguy + Africa poids moyens + Matamata et Pilipili
Auguy, twaalf jaar, woont met zijn zus in België (Auguy). In Africains, poids moyen arriveren Samwa, een jonge Congolese bokser, en zijn grote broer Nourou in Brussel voor een kampioenschap voor middelgewichten op het moment dat Belgisch Congo onafhankelijk wordt. Matamata et Pilipili vertelt het verhaal van de gelijknamige films uit de jaren 1950 van de hand van Albert Van Haelst, indertijd bekend bij alle Congolezen..
Donderdag 30.06 19:00 ledoux|upper Cart
The Act of Breathing, Kinshasa-Brussels
Pièces d'identités
- Mweze Ngangura, La République Démocratique du Congo - Democratische Republiek Congo 1997 ⁄ Gérard Essomba, Jean-Louis Daulne, Dominique Mesa ⁄ color ⁄ 96' ⁄ ST-OND: NL
Een oude Congolese koning begeeft zich naar Brussel op zoek naar zijn dochter, met wie hij elk contact verloren heeft. Na de musicalfilm La Vie est belle die hij samen met Benoît Lamy regisseerde, levert Ngangura Mweze een gevoelige film af over de queeste van een vader en de kronkels van de ballingschap. Deze film kreeg in 1999 de Gouden Hengst, de hoogste onderscheiding op FESPACO (Pan-Afrikaans Festival van Ouagadougou voor Film).
Vrijdag 01.07 18:00 plateau|upper Cart
Vrijdag 08.07 20:00 plateau|upper Cart
The Act of Breathing, Kinshasa-Brussels
Ce magnifique Gâteau ! + Paul Panda Farnana, un Congolais qui dérange
In de stop-motion animatiefilm Ce magnifique gâteau ! maken vijf personages een evolutie door in het koloniale Afrika anno 1886: een koning, een pygmee, een mislukte zakenman, een portier en een jonge deserteur. De tweede film in dit programma gaat over Paul Panda Farnana, opgevoed door een alleenstaande Belgische kunstenares en aan het begin van de jaren 1910 de eerste Congolees die in België hogere studies afrondde. Hij vormde een bron van inspiratie voor Lumumba.
Donderdag 07.07 19:00 ledoux|upper Cart
Woensdag 13.07 20:00 plateau|upper Cart
Zaterdag 16.07 18:00 plateau|upper Cart
The Act of Breathing, Kinshasa-Brussels
Matonge, un imaginaire kino-bruxellois ⁄ Matonge, een denkbeeldig Kino-brussel
Deze documentaire, gemaakt op initiatief van de vzw CERC en een belangrijke verwezenlijking voor het collectief geheugen, vertelt hoe in het hart van Europa een Afrikaanse wijk ontstond: Matonge. Voorafgegaan door de kortfilm Nkosi Coiffure, waarin Eva een afrokapsalon in Matonge binnenvlucht om te ontsnappen aan een ruzie met haar vriendje.
Zondag 10.07 21:00 Ledoux|upper Cart
The Act of Breathing, Kinshasa-Brussels
Waste Land
- Pieter Van Hees, Belgique - België 2014 ⁄ Jérémie Rénier, Natali Broods, Babetida Sadjo ⁄ couleur - kleur ⁄ ST-OND: FR
Pieter Van Hees woonde in zijn studententijd in Matonge, wat hem het decor opleverde voor zijn derde langspeelfilm. Het hoofdpersonage, een politieagent gespeeld door Jérémie Renier, zinkt er hallucinerend weg, gevangen tussen de familiale sfeer waar de angst voor zijn nakend vaderschap hem kwelt en zijn professioneel leven waar de dood van een Congolese smokkelaar van magische beeldjes hem zorgen baart.
Maandag 11.07 19:00 ledoux|upper Cart
Zondag 24.07 21:00 ledoux|upper Cart
The Act of Breathing, Kinshasa-Brussels
When We Were Kings
- Leon Gast, United States of America 1996 ⁄ couleur - kleur ⁄ 86' ⁄ ST-OND: FR-NL
In 1974 vindt in Kinshasa, de hoofdstad van Zaïre (de huidige Democratische Republiek Congo), een historische wedstrijd plaats tussen de twee grootste Amerikaanse boksers: Mohammed Ali en Georges Foreman. Ali, tweeëndertig, probeert de wereldtitel te heroveren op Foreman, vijfentwintig. Op 30 oktober 1974 vormt het stadion van Kinshasa aldus het decor voor de bekendste boksmatch van de eeuw, “The Rumble in the Jungle”. Deze film kreeg de Oscar voor beste documentaire in 1997.
Donderdag 14.07 19:00 ledoux|upper Cart
The Act of Breathing, Kinshasa-Brussels
Généalogie d'un cinéma belgo-congolais ⁄ Genealogie van de Belgisch-Congolese cinema
Amani, die op tienjarige leeftijd na een traumatische nacht in Kinshasa gescheiden werd van zijn moeder Riziki, komt op twintigjarige leeftijd in Brussel aan om zijn moeder terug te vinden. Hij wordt bespookt door het verleden en kan zijn moeder niet vergeven dat ze hem heeft achtergelaten. Voorafgegaan door de kortfilm Moseka, waarin de jonge Zaïrese Moseka tijdens de jaren 1970 in België komt studeren en vanwege haar traditionele vlechten wordt uitgelachen door haar landgenoten die extreem verwesterd zijn.
Vrijdag 15.07 18:00 plateau|upper Cart
Vrijdag 22.07 20:00 plateau|upper Cart
The Act of Breathing, Kinshasa-Brussels
Kaniama Show + Entre la coupe et l’élection
Entre la coupe et l’élection is een documentaire die verhaalt hoe de eerste ploeg uit Sub-SaharaAfrika die naar de wereldbeker voetbal trok in 1974 dit evenement beleefd heeft. De film vertelt ook wat er daarna is gebeurd. Voorafgegaan door Kaniama Show, dat zich afspeelt op een televisieplatform en de macht vlijmscherp op de korrel neemt.
Zondag 17.07 21:15 ledoux|upper Cart
The Act of Breathing, Kinshasa-Brussels
Downstream to Kinshasa
En route pour le milliard !
- Dieudo Hamadi, France - Frankrijk / La République Démocratique du Congo - Democratische Republiek Congo 2020 ⁄ ⁄ 90' ⁄ ST-OND: –
1734 kilometer over de Congostroom, een ongelooflijk heldenverhaal om gerechtigheid te eisen. De personages van deze documentaire maken deel uit van de vereniging voor slachtoffers van de zesdaagse oorlog in Kisangani, in het oosten van Congo. Twintig jaar lang al strijden zij voor erkenning van dit vergeten conflict en vragen ze om voor hun fysieke letsels gecompenseerd te worden. Ten einde raad vanwege de onverschilligheid van de instellingen beslissen ze zich naar Kinshasa te begeven om hun stem te laten horen.
Maandag 18.07 19:00 ledoux|upper Cart
The Act of Breathing, Kinshasa-Brussels
Villa Matata
- Ronnie Kabuika, La République Démocratique du Congo - Democratische Republiek Congo 2014 ⁄ Arsène Kamango, Romain Ndomba, Fabrice Kalonji ⁄ ⁄ 97' ⁄ ST-OND: –
Mohamed, Ali en Toto zijn drie neven die in de villa en op kosten van hun oom en tante Papa Bambata en Maman Feza leven, en die willen hen niet meer onderhouden. Om de hele familie geld af te troggelen komt Toto op het geniale idee om te doen alsof hij dood is. Deze komische film refereert handig aan de albums van Kuifje, ontleent er bepaalde replieken aan en doet beroep op hetzelfde soort grappen.
Woensdag 20.07 18:00 plateau|upper Cart
Woensdag 27.07 20:00 plateau|upper Cart
The Act of Breathing, Kinshasa-Brussels
Juju Factory
- Balufu Bakupa-Kanyida, La République Démocratique du Congo - Democratische Republiek Congo 2007 ⁄ Dieudonné Kabongo, Carole Karemera, Katik Donatien Bakomba ⁄ ⁄ 97' ⁄ ST-OND: –
De Afrikaanse schrijver Kongo Congo, die in Brussel woont, schrijft een boek over zijn wijk, Matonge. Gaandeweg wordt duidelijk dat de intentie van de auteur en de verwachtingen van Joseph Désiré, zijn uitgever, verschillen. Désiré wil een soort exotische reisgids uitbrengen, terwijl Congo een scherpe tekst schrijft op basis van zijn dagelijkse realiteit. De discussie tussen beide mannen draait uit op een confrontatie.
Maandag 25.07 19:00 ledoux|upper Cart
The Act of Breathing, Kinshasa-Brussels
Viva Riva !
- Djo Munga, La République Démocratique du Congo - Democratische Republiek Congo / Belgique - België / France - Frankrijk 2010 ⁄ Manie Malone, Patsha Bay, Diplome Amekindra ⁄ couleur - kleur ⁄ 97' ⁄ ST-OND: FR-NL
Riva, dromer en dandyachtige schurk, keert terug naar Kinshasa, na tien jaar Angola. Hij meert aan met een schip vol olievaten die hij ‘geleend’ heeft van zijn vorige werkgever, de elegante César. Zijn plan: de benzine aan een goede prijs verkopen en zo de nieuwe koning van de nacht worden in Kinshasa. Maar dat draait verkeerd uit, want de heersende baronnen zijn allesbehalve koorknapen.
Donderdag 28.07 19:00 ledoux|upper Cart
Zondag 31.07 20:00 plateau|upper Cart
The Act of Breathing, Kinshasa-Brussels
Regards afro-féminins ⁄ Afro-vrouwelijke blik
Lula, 18 jaar, leeft enkel voor de hiphop. Liefde, vriendschap, activisme: Nila wil het allemaal (Ata ndele)! In Girl Fact besluit Mualaja in 2012 na de ontdekking van traumatiserende beelden over de verkrachting van vrouwen in Kivu om een kortfilm te maken met een vrouwelijke blik. Olongo, ten slotte, wordt beschouwd als een van de belangrijkste griots (verhalenvertellers) op het vlak van rouw.